DE ENG ES
Hasçelik Hasçelik

Az alaşımlı ve alaşımsız çelikler ortama bağlı olarak hızla paslanır yahut kimyasal aşınmalara uğrarlar. Tahribattan ve paslanmadan korunmak amaçlı boyar maddeler kullanılması veya ilave önlemler istenen korumayı sağlamayabilir. Bu gibi durumlar için paslanmaz çelik seçimi önem taşır.

İçerdiği Cr, Si ve Al gibi elementler, oksijenle birleşerek, çok ince, yoğun ve yapışkan bir oksit filmi tabakası oluştururlar. Bu tabaka paslanma oluşumunu engeller. Bir malzemenin paslanmaya karşı dayanımlı olarak tanımlanabilmesi için her m2 için malzeme kaybının 2.4 gr’dan az olması gerekir.

Paslanma olayı sadece çeliğin alaşım durumuyla ilgili değildir. Parçaların talaşlı işlem özellikleri de paslanma konusunda önemlidir. Örneğin; yüzeyi hassas taşlanmış bir parçanın paslanma oranı, kötü yüzey kalitesine sahip bir parçanın paslanma oranından daha düşüktür.

Paslanmaz Çeliklerin Sınıflandırılması;
-Krom Çelikler,
-Krom-Nikel Çelikler
-Krom-Mangan Çelikler
-Çok Fazlı Çelikler

Krom Çeliklerinin korozyon dayanımı,birinci planda krom miktarına bağlıdır.Genellikle %13-17 arasında Krom içerirler

Krom-Nikel Çelikler %13-21 Krom , %5-20 Nikel ve %0,02-0,16 arasında Karbon içerirler.Nikel ilavesiyle korozyon dayanımları daha fazlalaşır.

Krom-Mangan Çelikler ;Krom- nikel çeliklerinin kullanımına paralel olarak özel durumlarda kullanılabilirler.X 12 MnCR18 12 çeliği -180 dereceye kadar olan sıcaklıklarda kulanılabilir. 

PASLANMAZ ÇELİKLER VE BİLEŞİMLERİ
Malz. No. DIN  SAE / AISI C Simax Mnmax Pmax Smax Cr Mo Ni V DİĞER
1.4000 X 6 Cr 13 403 0.00-0.08 1.00 1.00 0.040 0.030 12.0-14.0 - - - -
1.4002 X 6 CrAl 13 405 0.00-0.08 1.00 1.00 0.040 0.030 12.0-14.0 - - - Al 0.10-0.30
1.4006 X 10 Cr 13 410 0.08-0.15 1.00 1.50 0.040 0.030 11.5-13.5 - - - -
1.4016 X 8 Cr 17 430 0.00-0.10 0.75 1.00 0.040 0.030 16.0-18.0 - - - -
1.4021 X 20 Cr 13 420 0.16-0.25 1.00 1.50 0.040 0.030 12.0-14.0 - - - -
1.4024 X 15 Cr 13 - 0.12-0.17 1.00 1.00 0.045 0.030 12.0-14.0 - - - -
1.4031 X 40 Cr 13 - 0.36-0.42 1.00 1.00 0.040 0.030 12.5-14.5 - - - -
1.4057 X 22 CrNi 17 431 0.12-0.22 1.00 1.50 0.040 0.030 15.0-17.0 - 1.50-2.50 - -
1.4104 X 12 CrMoS 17 430 F 0.10-0.17 1.00 1.50 0.040 0.15-0.30 15.5-17.5 0.20-0.60 - - -
1.4113 X 6 CrMo 17 434 0.00-0.08 1.00 1.00 0.045 0.030 16.0-18.0 0.90-1.40 - - -
1.4116 X 45 CrMoV 15 - 0.45-0.55 1.00 1.00 0.040 0.030 14.0-15.0 0.50-0.80 - 0.10-0.20 -
1.4301 X 5 CrNi 18 9 304 0.00-0.07 1.00 2.00 0.045 0.030 17.0-19.5 - 8.0-10.5 - -
1.4303 X 5 CrNi 18 12 308 ; 305 0.00-0.06 1.00 2.00 0.045 0.030 17.0-19.0 - 11.0-13.0 - -
1.4305 X8CrNiS18-9 303 0.00-0.15 1.00 2.00 0.045 0.15-0.35 17.0-19.0 - 8.0-10.0 - -
1.4306 X2CrNi19-11 304 L 0.00-0.03 1.00 2.00 0.045 0.030 18.0-20.0 - 10.0-12.0 - -
1.4311 X 2 CrNiN 18 10 304 L N 0.00-0.03 1.00 2.00 0.045 0.030 17.0-19.0 - 8.0-11.5 - N 0.12-0.22
1.4401 X5CrNiMo17-12-2 316 0.00-0.07 1.00 2.00 0.045 0.030 16.5-18.5 2.0-2.50 10.0-13.0 - -
1.4404 X2CrNiMo17-12-2 316 L 0.00-0.03 1.00 2.00 0.045 0.030 16.5-18.5 2.0-2.50 10.0-13.0 - N 0.00-0.11
1.4406 X2CrNiMoN17-11-2 316 L N 0.00- 0.03 1.00 2.00 0.045 0.030 16.5-18.5 2.0-2.50 10.0-12.0 - N 0.12-0.22
1.4429 X2CrNiMoN17-13-3 316 L N 0.00-0.03 1.00 2.00 0.045 0.030 16.5-18.5 2.5-3.0 11.0-14.0 - N 0.12-0.22
1.4435 X2CrNiMo18-14-3   0.00-0.03 1.00 2.00 0.045 0.030 17.0-19.0 2.5-3.0 12.5-15.0 - Ti : 7x%C
1.4436 X3CrNiMo17-13-3   0.00-0.05 1.00 2.00 0.045 0.030 16.5-18.5 2.5-3.0 10.5-13.0 - Nb : 12x%C
1.4438 X2CrNiMo18-15-4 317 L 0.00-0.03 1.00 2.00 0.045 0.030 17.5-19.5 3.0-4.0 13.0-16.0 - -
1.4510 X 3 CrTi 17 XM 8 ; 430 Ti 0.00-0.05 1.00 1.00 0.045 0.030 16.0-18.0 - - - -
1.4511 X 3 CrNb 17 - 0.00-0.05 1.00 1.00 0.040 0.030 16.0-18.0 - - - Nb : 12x%C?1
1.4541 X6CrNiTi18-10 321 0.00-0.08 1.00 2.00 0.045 0.030 17.0-19.0 - 9.0-12.0 - Ti : 5x%C?0,7
1.4550 X6CrNiNb18-10 347 0.00-0.08 1.00 2.00 0.045 0.030 17.0-19.0 - 9.0-12.0 - Nb : 10x%C?1
1.4571 X6CrNiMoTi17-12-2 316 Ti 0.00-0.08 1.00 2.00 0.045 0.030 16.5-18.5 2.0-2.50 10.5-13.5 - Ti : 5x%C?0,7

 

PASLANMAZ ÇELİKLERDE ISIL İŞLEM
Malz. No. DIN  SAE / AISI Dövme  Sıcaklığı                     ( °C ) Yumuşak Tavlama Sıcaklığı                  ( °C ) Sertleştirme Sıcaklığı                    ( °C ) Soğutma Ortamı Dayanım - Sertlik Meneviş Sıcaklığı           ( °C )
hava  yağ su Mpa HRC
1.4000 X 6 Cr 13 403 1150-750 750-800 950-1000 * * - - - 750-700
1.4002 X 6 CrAl 13 405 1150-750 750-800 950-1000 * * - - - 750-700
1.4006 X 10 Cr 13 410 1150-750 750-850 950-1000 * * - 1030 31 750-700
1.4016 X 8 Cr 17 430 1150-750 750-850 - - - - - - -
1.4021 X 20 Cr 13 420 1150-750 750-800 980-1030 * * - 1570 47 750-650
1.4024 X 15 Cr 13 - 1150-750 750-800 980-1030 * * - 1470 45 750-700
1.4031 X 40 Cr 13 - 1100-800 750-800 1000-1050 * * - 1930 55 200-100
1.4057 X 22 CrNi 17 431 1100-750 700-750 1000-1050 - * - 1570 47 720-630
1.4104 X 12 CrMoS 17 430 F 1100-750 800-850 1025-1050 - * - 930 27 600-550
1.4113 X 6 CrMo 17 434 1050-750 750-850 - - - - - - -
1.4116 X 45 CrMoV 15 - 1100-850 750-850 1050-1100 * * - 2190 59 200-100
1.4301 X 5 CrNi 18 9 304 1150-750 - 1000-1050 * - * - - -
1.4303 X 5 CrNi 18 12 308 ; 305 1150-750 - 1000-1050 * - * - - -
1.4305 X8CrNiS18-9 303 1150-750 - 1000-1050 * - * - - -
1.4306 X2CrNi19-11 304 L 1150-750 - 1000-1050 * - * - - -
1.4311 X 2 CrNiN 18 10 304 L N 1150-750 - 1000-1050 * - * - - -
1.4401 X5CrNiMo17-12-2 316 1150-750 - 1050-1100 * - * - - -
1.4404 X2CrNiMo17-12-2 316 L 1150-750 - 1050-1100 * - * - - -
1.4406 X2CrNiMoN17-11-2 316 L N 1150-750 - 1050-1100 * - * - - -
1.4429 X2CrNiMoN17-13-3 316 L N 1150-750 - 1050-1100 * - * - - -
1.4435 X2CrNiMo18-14-3 316 L 1150-750 - 1050-1100 * - * - - -
1.4436 X3CrNiMo17-13-3 316 1150-750 - 1050-1100 * - * - - -
1.4438 X2CrNiMo18-15-4 317 L 1150-750 - 1050-1100 * - * - - -
1.4510 X 3 CrTi 17 XM 8 ; 430 Ti 1150-750 750-850 - - - - - - -
1.4511 X 3 CrNb 17 - 1150-750 750-850 - - - - - - -
1.4541 X6CrNiTi18-10 321 1150-750 - 1020-1070 * - * - - -
1.4550 X6CrNiNb18-10 347 1150-750 - 1020-1070 * - * - - -

 

PASLANMAZ ÇELİKLERDE                                        MANYETLENEBİLME VE PARLATILABİLME ÖZELLİĞİ
Malz. No. DIN  SAE / AISI Manyetlenebilme Parlatılabilme
Evet Hayır İyi Normal
1.4000 X 6 Cr 13 403 * - * -
1.4002 X 6 CrAl 13 405 * - - *
1.4006 X 10 Cr 13 410 * - * -
1.4016 X 8 Cr 17 430 * - * -
1.4021 X 20 Cr 13 420 * - * -
1.4024 X 15 Cr 13 - * - * -
1.4031 X 40 Cr 13 - * - * -
1.4057 X 22 CrNi 17 431 * - - *
1.4104 X 12 CrMoS 17 430 F * - * -
1.4113 X 6 CrMo 17 434 * - * -
1.4116 X 45 CrMoV 15 - * - * -
1.4301 X 5 CrNi 18 9 304 - * * -
1.4303 X 5 CrNi 18 12 308 ; 305 - * * -
1.4305 X8CrNiS18-9 303 - * * -
1.4306 X2CrNi19-11 304 L - * * -
1.4311 X 2 CrNiN 18 10 304 L N - * * -
1.4401 X5CrNiMo17-12-2 316 - * * -
1.4404 X2CrNiMo17-12-2 316 L - * * -
1.4406 X2CrNiMoN17-11-2 316 L N - * * -
1.4429 X2CrNiMoN17-13-3 316 L N - * * -
1.4435 X2CrNiMo18-14-3 316 L - * * -
1.4436 X3CrNiMo17-13-3 316 - * * -
1.4438 X2CrNiMo18-15-4 317 L - * * -
1.4510 X 3 CrTi 17 XM 8 ; 430 Ti * - - *
1.4511 X 3 CrNb 17 - * - - *
1.4541 X6CrNiTi18-10 321 - * - *
1.4550 X6CrNiNb18-10 347 - * - *

 

PASLANMAZ ÇELİKLERDE MEKANİK DEĞERLER
Malz. No. DIN  SAE / AISI ISIL İŞLEM DURUMU SERTLİK (RSD-C) Rp 0,2 %2  Akma Sınırı Çekme Dayanımı    Mpa A5  Kopma uzaması L0=5d0        ?%
20 50 100 150 200 300 400 500 550
TAVLI ISLAH SERTLEŞTİRME HIZLI SOĞUTMA                  
1.4000 X 6 Cr 13 403 * - - - 130…180 250 240 235 230 225 220 195 - - 450..650 20
1.4002 X 6 CrAl 13 405 * - - - 130…180 250 240 235 230 225 220 195 - - 450…650 20
1.4006 X 10 Cr 13 410 * - - - 140…180 300 285 275 265 260 245 - - - 550…700 20
1.4016 X 8 Cr 17 430 * - - - 130...170 270 - - - - - - - - 450…660 20
1.4021 X 20 Cr 13 420 - * - - 160…210 400                 550…700 18
1.4024 X 15 Cr 13 - * - - - ?220 440                 ?750 -
1.4031 X 40 Cr 13 - * - - - ?250 - - - - - - - - - ?800 -
1.4057 X 22 CrNi 17 431 * - - - ?275 - - - - - - - - - ?950 -
1.4104 X 12 CrMoS 17 430 F * - - - 160…210 300                 550…700 20
1.4113 X 6 CrMo 17 434 * - - - 130…180 270 - - - - - - - - 450…650 20
1.4116 X 45 CrMoV 15 - * - - - ?260 - - - - - - - - - ?900 -
1.4301 X 5 CrNi 18 9 304 - - - - 130…180 185 175 155 140 127 110 98 92 90 500…700 50
1.4303 X 5 CrNi 18 12 308 ; 305 - - - * 130…180 185 175 155 140 127 110 98 92 90 500…700 50
1.4305 X8CrNiS18-9 303 - - - * 130…180 215 - - - - - - - - 500…700 50
1.4306 X2CrNi19-11 304 L - - - * 130…180 175 165 145 130 118 100 89 81 80 450…700 50
1.4311 X 2 CrNiN 18 10 304 L N - - - * 140…200 270 245 205 175 157 136 125 119 118 550…750 40
1.4401 X5CrNiMo17-12-2 316 - - - * 130…180 205 195 175 158 145 127 115 110 108 500…700 45
1.4404 X2CrNiMo17-12-2 316 L - - - * 120…180 195 185 165 150 137 119 108 100 98 450…700 45
1.4406 X2CrNiMoN17-11-2 316 L N - - - * 150…210 280 250 211 185 167 145 135 129 127 600…800 40
1.4429 X2CrNiMoN17-13-3 316 L N - - - * 150…210 300 265 225 197 178 155 145 138 136 600…800 40
1.4435 X2CrNiMo18-14-3 316 L - - - * 120…180 195 185 165 150 137 119 108 100 98 450…700 45
1.4436 X3CrNiMo17-13-3 316 - - - * 130…180 205 195 175 158 145 127 115 110 108 500…700 45
1.4438 X2CrNiMo18-15-4 317 L - - - * 130…180 195 187 170 158 144 126 116 110 108 500…700 45
1.4510 X 3 CrTi 17 XM 8 ; 430 Ti * - - - 130…170 270 - - - - - - - - 450…600 20
1.4511 X 3 CrNb 17 - * - - - 130…170 270 - - - - - - - - 450…600 20
1.4541 X6CrNiTi18-10 321 - - - * 130…190 205 190 176 165 155 136 125 119 118 500…750 40
1.4550 X6CrNiNb18-10 347 - - - * 130…190 205 190 176 165 155 136 125 119 118 500…750 40
1.4571 X6CrNiMoTi17-12-2 316 Ti - - - * 130…190 225 205 190 176 165 145 135 129 127 500…750 40

 

PASLANMAZ ÇELİKLER KULLANIM YERLERİ
Malz. No. DIN  SAE / AISI KULLANIM YERİ
1.4000 X 6 Cr 13 403 Su ve buhar için konstrüksiyon parçaları, beyaz eşya, iç mimari
1.4002 X 6 CrAl 13 405 Petrol endüstrisi aparat ve parçaları, su santrallerinde kaynaklı parçalar
1.4006 X 10 Cr 13 410 Su ve buhar için konstrüksiyon parçaları, gıda endüstrisinde
1.4016 X 8 Cr 17 430 1.4001 e benzer, fakat korozyon dayanımı daha yüksek, derin çekme daha iyi
1.4021 X 20 Cr 13 420 Aks, mil, pompa parçaları, vana konisi, meme iğnesi gibi yüksek dayanımlı parçalar
1.4024 X 15 Cr 13 - Mil, pim, vana mili gibi konstrüksiyon parçaları
1.4031 X 40 Cr 13 - Kesici takımlar için sertleştirilebilir çelik, geniş bıçak, makine bıçağı, jilet, makas, ölçme takımları rulmanlı yatak
1.4057 X 22 CrNi 17 431 Gıda, sabun ve sirke endüstrisinde yüksek dayanımlı konstrüksiyon parçaları
1.4104 X 12 CrMoS 17 430 F Otomatta işlenecek su ve buhar için cıvata, mil, burç gibi parçalar
1.4113 X 6 CrMo 17 434 Yüksek korozyon dayanımlı otomobil ve motor parçaları
1.4116 X 45 CrMoV 15 - Her tür değerli kesici, ayrıca kısmen sertleştirilen parçalar
1.4301 X 5 CrNi 18 9 304 Gıda endüstrisinde aparat ve cihazlar, kaynak edilebilir, parlatılabilir ve iyi derin çekilebilir.
1.4303 X 5 CrNi 18 12 308 ; 305 Kimya endüstrisi ve cıvata
1.4305 X8CrNiS18-9 303 Gıda ve süt endüstrisinde torna parçaları, yağ, sabun, boyama, kağıt ve tekstil endüstrisi
1.4306 X2CrNi19-11 304 L Gıda, yağ, sabun ve suni iplik endüstrilerinde organik ve meyva asidine maruz parça ve araçlar
1.4311 X 2 CrNiN 18 10 304 L N Kimyasal aparat yapımında basınçlı kap süt, süt ürünleri ve bira endüstrisi
1.4401 X5CrNiMo17-12-2 316 Kimya ve selüloz endüstrisinde parça ve aparatlar, yağ yakıt boyama, sabun ve tekstil endüstrisi, süt ve bira end.
1.4404 X2CrNiMo17-12-2 316 L Kimya ve selüloz endüstrisinde parça ve aparatlar, yağ yakıt boyama, sabun ve tekstil endüstrisi, süt ve bira end.
1.4406 X2CrNiMoN17-11-2 316 L N Kimya ve selüloz endüstrisinde parça ve aparatlar, yağ yakıt boyama, sabun ve tekstil endüstrisi, süt ve bira end.
1.4429 X2CrNiMoN17-13-3 316 L N Yüksek kimyasal dayanımlı basınçlı kap ve aparat
1.4435 X2CrNiMo18-14-3 316 L Selüloz, sentetik yün, tekstil ve yapay ipek endüstrilerinde yüksek kimyasal dayanımlı kaynak edilecek parçalar
1.4436 X3CrNiMo17-13-3 316 Selüloz, sentetik yün, tekstil ve yapay ipek endüstrilerinde yüksek kimyasal dayanımlı kaynak edilecek parçalar
1.4438 X2CrNiMo18-15-4 317 L Selüloz ve kimya endüstrisinde aparat yapımı, kimyasallar taşıma kabı
1.4510 X 3 CrTi 17 XM 8 ; 430 Ti Süt, gıda ve bira endüstrisinde kaynaklı parçalar
1.4511 X 3 CrNb 17 - Süt, gıda, bira, sabun ve boyama endüstrisinde kaynaklı parçalar, zayıf asitli ortamlarda
1.4541 X6CrNiTi18-10 321 Gıda, film ve fotoğraf endüstrisi, ev aletleri ve aparatlar
1.4550 X6CrNiNb18-10 347 Gıda, film ve fotoğraf endüstrisi, ev aletleri ve aparatlar
1.4571 X6CrNiMoTi17-12-2 316 Ti Kimya endüstrisinde aparat ve parçalar, tekstil, selüloz, boyama, fotoğraf, yapay reçine ve lastik endüstrisi
Hasçelik Hasçelik Hasçelik