Sitede ara
Bir çeliğin işlenebilirliği ne kadar iyiyse, üretim hattında o kadar hız kazanırsınız. İşte tam da bu noktada otomat çeliği devreye girer!
Otomat çelikleri, talaşlı imalat için özel olarak tasarlanmış, yüksek kesilebilirlik sağlayan alaşımlı veya alaşımsız çeliklerdir. Bu çeliklerin en büyük özelliği, kesme sırasında kısa ve kırılgan talaş oluşturarak takım aşınmasını en aza indirmesi ve üretim hızını artırmasıdır. Peki, nasıl oluyor da bu çelikler diğerlerinden farklı?
Sırrı, içeriğindeki kükürt (S) ve kurşun (Pb) gibi alaşım elementlerinde gizli. Kükürt, çeliğin talaş kırılganlığını artırırken, bazı türlerde eklenen kurşun, kesici takım ile sürtünmeyi azaltarak daha pürüzsüz bir işleme süreci sunar. Bu sayede, daha az enerji harcanır, takım ömrü uzar ve üretim maliyetleri düşer.
Bu özellikleri sayesinde otomat çelikleri; otomotiv, makine, beyaz eşya, bağlantı elemanları ve savunma sanayi gibi birçok sektörde seri üretimin vazgeçilmez bir malzemesi haline gelmiştir. Eğer yüksek hassasiyet, düşük işleme maliyeti ve verimlilik arıyorsanız, doğru adres otomat çeliğidir!
Seri üretimde hız, hassasiyet ve verimlilik istiyorsanız, sıradan çeliklerle vakit kaybedemezsiniz! İşte bu yüzden otomat çelikleri, özel alaşımları sayesinde yüksek kesilebilirlik sunarak üretim süreçlerini devrim niteliğinde değiştirir. Ancak her otomat çeliği aynı değildir. Kullanım amacına göre farklı türleri bulunur. İşte en yaygın otomat çelik türleri:
Kurşunlu otomat çelikleri, kesme direncini azaltarak takım ömrünü uzatır ve daha yüksek işleme hızlarına ulaşılmasını sağlar. İçeriğindeki kurşun (Pb) sayesinde talaşlar daha kolay kırılır, yüzey kalitesi artar ve takım aşınması minimuma iner. Özellikle seri üretimde zaman ve maliyet tasarrufu sağladığı için tercih edilir.
• 11SMnPb30 (1.0718) - 11SMnPb37 (1.0737)
• 36SMnPb14 (1.0765)
• 44SMnPb28 (1.0763)
Kurşunlu otomat çelikleri, yüksek kükürt (S) ve mangan (Mn) içeriğiyle talaş oluşumunu kolaylaştırırken, eklenen kurşun sayesinde kesme direncini azaltır. Bu sayede, takım aşınması minimum seviyeye iner, işleme hızları artar ve yüzey kalitesi yükselir. Özellikle seri üretimde hassas ölçüler gerektiren parçaların işlenmesinde büyük bir avantaj sağlar.
Örnek Kaliteler:
• 11SMn30 (1.0715) - 11SMn37 (1.0736)
• 36SMn14 (1.0762
• 44SMn28 (1.0761)
| Malz. No. | DIN (Eski) | DIN (Yeni) | SAE/AISI | ÇEKME DAYANIMI | AKMA SINIRI | KOPMA UZAMASI (%) | |||||||||
| (Mpa) | (Mpa) | ||||||||||||||
| 10 mm | 10 mm- 16mm | 16 mm- 40mm | 40 mm- 63mm | 10 mm | 10 mm- 16mm | 16 mm- 40mm | 40 mm- 63mm | 10 mm | 10 mm- 16mm | 16 mm- 40mm | 40 mm- 63mm | ||||
| 1.0711 | 9S20 | 1212 | 540-780 | 490-740 | 460-710 | 390-640 | 410 | 390 | 355 | 295 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 1.0715 | 9SMn28 | 11SMn30 | 1213 | 560-800 | 510-760 | 460-710 | 410-660 | 440 | 410 | 375 | 305 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 1.0718 | 9SMnPb28 | 11SMnPb30 | 12L13 | 560-800 | 510-760 | 460-710 | 410-660 | 440 | 410 | 375 | 305 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 1.0736 | 9SMn36 | 11SMn37 | 1215 | 540-780 | 490-740 | 460-710 | 390-640 | 410 | 390 | 355 | 295 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 1.0737 | 9SMnPb36 | 11SMnPb37 | 12L14 | 540-780 | 490-740 | 460-710 | 390-640 | 410 | 390 | 355 | 295 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 1.0721 | 10S20 | 1108 | 640-880 | 590-830 | 540-740 | 510-710 | 490 | 400 | 315 | 285 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 1.0722 | 10SPb20 | 11L08 | 740-980 | 690-930 | 640-830 | 610-800 | 570 | 470 | 375 | 325 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
| 1.0726 | 35S20 | 1140 | 830-1080 | 780-1030 | 740-930 | 710-900 | 645 | 540 | 430 | 355 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
| 1.0727 | 45S20 | 1146 | 560-800 | 540-780 | 490-740 | 430-680 | 440 | 430 | 390 | 315 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 1.0728 | 60S20 | - | 560-800 | 540-780 | 490-740 | 430-680 | 440 | 430 | 390 | 315 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| Malz. No. | DIN (Eski) | DIN (Yeni) | SAE/AISI | NORMAL TAVLAMA SICAKLIĞI (˚C) | ÇEKME DAYANIMI | AKMA SINIRI | KOPMA UZAMASI | ||||
| (Mpa) | (Mpa) | (%) | |||||||||
| 16 mm | 16 mm- 40mm | 40 mm- 63mm | 16 mm | 16 mm- 40mm | 40 mm- 63mm | 63 | |||||
| 1.0711 | 9S20 | 1212 | 890-920 | 350 | 350 | 350 | 225 | 215 | 205 | 25 | |
| 1.0715 | 9SMn28 | 11SMn30 | 1213 | 890-920 | 370 | 370 | 370 | 235 | 225 | 215 | 23 |
| 1.0718 | 9SMnPb28 | 11SMnPb30 | 12L13 | 890-920 | 370 | 370 | 370 | 235 | 225 | 215 | 23 |
| 1.0736 | 9SMn36 | 11SMn37 | 1215 | 890-920 | 350 | 350 | 350 | 225 | 215 | 205 | 25 |
| 1.0737 | 9SMnPb36 | 11SMnPb37 | 12L14 | 890-920 | 350 | 350 | 350 | 225 | 215 | 215 | 25 |
| 1.0721 | 10S20 | 1108 | 860-890 | 480-600 | 480-600 | 480-600 | 295 | 285 | 275 | 18 | |
| 1.0722 | 10SPb20 | 11L08 | 840-870 | 580-700 | 580-700 | 580-700 | 335 | 325 | 315 | 14 | |
| 1.0726 | 35S20 | 1140 | 820-870 | 660-780 | 650-770 | 640-760 | 365 | 355 | 345 | 9 | |
| 1.0727 | 45S20 | 1146 | 890-920 | 380 | 370 | 360 | 235 | 225 | 215 | 23 | |
| 1.0728 | 60S20 | - | 890-920 | 380 | 370 | 360 | 235 | 225 | 215 | 23 | |
| Malzem No. | DIN (ESKİ) | DIN (YENİ) | SAE/ AISI | C | Si | Mn | Pmax | S | Pb |
| ISIL İŞLEM UYGULANMAYAN | |||||||||
| 1.0711 | 9S20 | 1212 | 0.00- 0.12 | 0.10- 0.35 | 0.75-1.10 | 0.03 | 0.08- 0.13 | - | |
| 1.0715 | 9SMn28 | 11SMn30 | 1213 | 0.00- 0.14 | 0.00- 0.05 | 0.90- 1.30 | 0.11 | 0.27- 0.33 | - |
| 1.0718 | 9SMnPb28 | 11SMnPb30 | 12L13 | 0.00- 0.14 | 0.00- 0.05 | 0.90- 1.30 | 0.11 | 0.27- 0.33 | 0.20- 0.35 |
| 1.0736 | 9SMn36 | 11SMn37 | 1215 | 0.00- 0.14 | 0.00- 0.05 | 1.00- 1.50 | 0.11 | 0.34- 0.40 | - |
| 1.0737 | 9SMnPb36 | 11SMnPb37 | 12L14 | 0.00- 0.14 | 0.00- 0.05 | 1.00- 1.50 | 0.11 | 0.34- 0.40 | 0.20- 0.35 |
| SEMENTASYON YAPILABİLEN | |||||||||
| 1.0721 | 10S20 | 1108 | 0.00- 0.12 | 0.10- 0.35 | 0.75- 1.10 | 0.03 | 0.08- 0.13 | - | |
| 1.0722 | 10SPb20 | 11L08 | 0.07- 0.13 | 0.00- 0.40 | 0.70- 1.10 | 0.060 | 0.15- 0.25 | 0.20- 0.35 | |
| ISLAH EDİLEBİLEN | |||||||||
| 1.0726 | 35S20 | 1140 | 0.32- 0.39 | 0.00- 0.40 | 0.70- 1.10 | 0.060 | 0.15- 0.25 | - | |
| 1.0727 | 45S20 | 1146 | 0.42- 0.50 | 0.00- 0.40 | 0.70- 1.10 | 0.060 | 0.15- 0.25 | - | |
| 1.0728 | 60S20 | - | 0.57-0.65 | 0.10- 0.30 | 0.70- 1.10 | 0.060 | 0.18- 0.25 | - | |
Otomat çelikleri, ıslah ve sementasyon gibi işlemlerle de daha iyi performans gösterebilir. Bu özellikleri sayesinde, otomat çelikleri, özellikle seri üretimde ve hassas işlem gerektiren uygulamalarda sıkça tercih edilen malzemelerdir.
| Malz. No. | DIN (Eski) | DIN (Yeni) | SAE/ AISI | KULLANIM YERLERİ |
| 1.0711 | 9S20 | 1212 | Otomotiv endüstrisinde, aparat ve cihaz yapımında seri imalat parçaları | |
| 1.0715 | 9SMn28 | 11SMn30 | 1213 | Otomotiv endüstrisi, cihaz ve aparat yapımında yüksek güçlü otomat çeliği olarak seri imalatta yaygın |
| 1.0718 | 9SMnPb28 | 11SMnPb30 | 12L13 | Otomotiv endüstrisi, cihaz ve aparat yapımında yüksek güçlü otomat çeliği olarak seri imalatta yaygın |
| 1.0721 | 10S20 | 1108 | Otomotiv endüstrisinde, cihaz aparat ve makine yapımında, sementasyon gerektiren seri parçalar | |
| 1.0722 | 10SPb20 | 11L08 | Otomotiv endüstrisinde, cihaz aparat ve makine yapımında, kurşun ilavesi ile daha iyi talaşlı işlenebilirlik | |
| 1.0726 | 35S20 | 1140 | Otomotiv endüstrisinde, cihaz aparat ve makine yapımında, ıslah gerektiren orta dayanımlı seri parçalar | |
| 1.0727 | 45S20 | 1146 | Otomotiv endüstrisinde, cihaz aparat ve makine yapımında, ıslah gerektiren yüksek dayanımlı seri parçalar | |
| 1.0728 | 60S20 | - | Otomotiv endüstrisinde, cihaz aparat ve makine yapımında, ıslah gerektiren yüksek dayanımlı seri parçalar | |
| 1.0736 | 9SMn36 | 11SMn37 | 1215 | Otomotiv endüstrisinde, cihaz aparat ve makine yapımında, sementasyon gerektiren seri parçalar |
| 1.0737 | 9SMnPb36 | 11SMnPb37 | 12L14 | Otomotiv endüstrisinde, cihaz aparat ve makine yapımında, sementasyon gerektiren seri parçalar. Kurşun ilaveli |
Çelik malzemelerin işlenebilirlik kabiliyeti, modern üretim süreçlerinin verimliliğini doğrudan etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Yüksek kesme hızlarının uygulanabilmesi, işlem sürelerinin kısaltılması, takım ömrünün uzatılması ve daha düşük kesme kuvvetleriyle yapılan işlemler sayesinde enerji verimliliği sağlanır. Bu da, hem işletme maliyetlerinin düşmesini hem de ürün kalitesinin artmasını sağlar. Hasçelik, bu kaliteyi en yüksek seviyede sağlamak amacıyla geliştirdiği otomat çelikleri ile sektördeki gereksinimlere mükemmel şekilde cevap vermektedir.
Otomat çelikleri, karbon oranı %0.07 ile %0.60 arasında değişen, kükürt oranı %0.15 ile %0.40, fosfor oranı ise %0.07 ile %0.10 arasında bulunan çeliklerdir. Diğer çelik türlerinde kükürt ve fosfor oranları genellikle azaltılmaya çalışılırken, Hasçelik’in otomat çeliklerinde bu elementler özellikle eklenir. Bunun amacı, çeliğin talaş kaldırma yeteneğini artırmak ve kesme yüzeyinin kalitesini iyileştirmektir. Kükürt ve fosforun eklenmesi, aynı zamanda çeliğin metalik kırılganlık kazanmasını sağlar ve kısa kırılgan talaş oluşumunu teşvik eder. Bu sayede, işlem sırasında oluşan talaşların kontrolü daha kolay hale gelir. Ayrıca, bu bileşenler yağlama etkisi sağlayarak parça dayanımını artırır ve daha temiz yüzeyler elde edilmesini mümkün kılar.
Hasçelik'in otomat çelikleri, talaş kaldırma gerektirmeyen yüzeylerde hassas ölçü toleranslarının sağlanabilmesi için genellikle soğuk çekilmiş formda kullanılır. Bu çelikler, özellikle seri üretim yapan ve hassas işlem gerektiren üretim hatlarında tercih edilen malzemelerdir. Ayrıca, kurşunla alaşımlandırılmış otomat çelikleri de mevcut olup, kurşun ilavesi, çeliğin mekanik özelliklerini değiştirmeden, yağlama özelliklerini önemli ölçüde artırır. Bu da çeliğin işlenebilirlik özelliklerini daha da iyileştirir.
Hasçelik, otomat çelikleriyle üretimde daha hızlı, verimli ve kaliteli sonuçlar elde edilmesini sağlar. Ayrıca, ıslah ve sementasyon gibi işlemlerle çeliğin performansı artırılabilir. Bu nedenle, Hasçelik otomat çelikleri, endüstriyel üretimin her aşamasında üstün işlenebilirlik özellikleri sunar.
