Parlak (Soğuk Hadde) Çelikler

Soğuk Çekme (Soğuk Hadde Çelik)

Haddelenmiş çelik çubukların tekrardan işleme alınarak “çekilmesi” işlemine SOĞUK ÇEKME adı verilmektedir. Soğuk çekme işleminin amacı iyileştirilmiş dayanıklılık, mukavemet, esneklik ve pürüzsüz dış yüzey elde etmektir. İlk adım olarak, sıcak haddelenmiş çubukların yüzeyindeki istenmeyen tufal tabakasının uzaklaştırılması amacıyla yüzey temizleme işlemi uygulanmaktadır. Önceden asit kullanılarak yapılan bu işlem son yıllarda, kumlama adı verilen; yüksek basınçlı çelik granüllerin çubuk yüzeyine püskürtülmesi işlemiyle yürütülmektedir. Yüzeyi temizlenen çubuklar uygun ölçüdeki “mühre” ismi verilen kalıplar içerisinden çekilerek geçirilmektedir. Çekilme işleminden çıkan soğuk çekilmiş malzemeler özel silindirik merdaneler arasından geçirilerek doğrultma işlemine tabi tutulmaktadır. Sonrasında ise malzemeler pah kırma ve boy kesim işlemlerine alınmaktadır. Soğuk çekme işlemi genelde düşük karbonlu çeliklere uygulanmaktadır. Soğuk çekmede aslında, sıcak üretilmiş mamul (yuvarlak, kare, altı köşe) tekrardan işleme alınmaktadır. Uygulanan işlem basitçe "sıkıştırma" olarak tarif edilebilir. Hassas tolerans ve yüksek yüzey kalitesi taleplerinde soğuk çekme tekniği uygulanmaktadır. Soğuk çekme işlemiyle;

• Sıcak haddelenmiş malzemeler hassas toleranslara getirilmektedir
• Sıcak haddelemeye göre oldukça iyileştirilmiş yüzey kalitesi elde edilmektedir
• Malzemenin sertliği, akma dayancı ve çekme dayancı artmaktadır,
• Sertlik artarken, süneklik azalmaktadır,
• Isıl işlem yapılmadan yüzeyde istenilen sertlik yakalanabilmektedir,
• Soğuk çekme işleminde genellikle EN 10278 standardı kullanılmaktadır.  

Benzer şekilde, “Tel Çekme”, kalın kesitli olan bir telin, bir kalıbın içerisinden geçirilerek kesitini küçültme işlemidir. Tel kesitleri genellikle daireseldir. Ancak kare altıgen kesitler de çekilebilmektedir. Dairesel kesitli çubuklar çekilerek cıvata, saplama gibi elemanların üretiminde kullanılmaktadır. Dolayısıyla, daha büyük kesitleri kapsamaktadırlar. Teller ise kablo veya yay gibi daha küçük kesitli malzemelerin üretiminde kullanılmaktadır. Çelik tellerin hammaddesi filmaşin olurken demir dışı tellerin hammaddesi “ekstrüzyon” ürünü çubuklardır.

Parlak Çelik Tablosu

Çelik Grubu	Kalite	Şekil	Ebat	Norm
Yapı Çelikleri	S235JR (St37-2), S275JR (St44-2), S355JR, S355J0 (St52-3), S355J2G3 (St52-3N), E295 ( St50-2), E335 (St60-2), E360 (St70-2)	Kare & Lama & Altıköşe	Altıköşe: 9mm-65mm Kare: 6mm-70mm Lama: 8mmx7mm-150mmx40mm	EN 10278
Karbon Çelikleri	C10 (SAE 1010)(BS 040A10),C18, C22 (SAE 1020)(BS080A15), C30, C30E, Ck30 (SAE 1030)(BS 080M30), C35 (SAE 1035)(BS080A32)(BS080A35), C40 (SAE 1040)(BS 080M40), C45R, C45 (SAE 1045)(BS 080M46)(BS 060A47), C50E, Ck50, C50R, Cf53 (SAE 1050), C60 (SAE 1060), C70(SAE 1070), C80D (SAE 1080), 1090
Sementasyon Çelikleri	16MnCr5(S) (SAE 5115), 20MnCr5(S) (SAE 5120), 20NiCrMo2 (SAE 8620), 17CrNiMo6, 20MoCr4
Islah Çelikleri	42CrMo4 (SAE 4140), 41Cr4 (SAE  5140), 41CrS4, 34CrNiMo6 (SAE  4340), 34CrMo4 (4135), 50CrMo4 (SAE 4150), 34Cr4 (SAE 5132), C22 (SAE 1020), C35 (SAE 1035), C45 (SAE 1060), 30Mn5, 25CrMo4,
Yay Çelikleri	60SiMn5, 55Cr3 (SAE 5155), 51CrV4 (SAE 6150), 60SiCr7 (SAE 9262), 55Si7
Mikro Alaşımlı Çelikler	30MnSiVS6, 38MnSiVS5, 20MnV6, SAE 1141, SAE 10V45